UNG THƯ TUYẾN GIÁP VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ

1. Ung thư tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết, nằm ở phần khí quản cổ, có 2 thùy phải và trái, nối với nhau bởi một eo tuyến giáp, có một phần tuyến giáp hình tam giác kéo từ eo tuyến giáp trên gọi là thùy tháp. 

Ung thư tuyến giáp chỉ chiếm 1 – 2% trong tất cả các loại ung thư nhưng chiếm đến 90% ung thư của các tuyến nội tiết, ung thư tuyến giáp đứng hàng thứ 9 trong số các loại ung thư ở nữ giới.

Tại Việt Nam, ung thư biểu mô tuyến giáp đứng hàng thứ 6 trong các loại ung thư ở phụ nữ với tần suất mắc theo tuổi ở nữ giới là 5,6/100,000 dân, ở nam giới là 1,8/100,000 dân. Ung thư biểu mô tuyến giáp biệt hóa chiếm khoảng 90% các bệnh nhân ung thư biểu mô tuyến giáp và thường có tiên lượng tốt do bệnh tiến triển chậm, có thể phẫu thuật triệt căn và đáp ứng với điều trị I – 131.

2. Nguyên nhân gây bệnh

          Hiện tại, vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra bệnh này. Tuy nhiên, cần chú ý đến một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp như:

– Rối loạn hệ miễn dịch: Là nguyên nhân đầu tiên, khi hệ miễn dịch bị rối loạn, chức năng sinh sản sinh ra các kháng thể có tác dụng chống lại sự xâm nhập của các virus, vi khuẩn bị suy giảm. Điều này tạo cơ hội cho các loại vi khuẩn, virus tấn công cơ thể, trong đó có tuyến giáp bị xâm hại, gây ung thư tuyến giáp.

– Bệnh nhân được điều trị tia xạ lúc bé, khi có u đơn nhân giáp trạng dễ nghi ngờ ung thư. Cơ thể người có thể bị nhiễm phóng xạ qua đường tiêu hóa, hô hấp gây ảnh hưởng đến tuyến giáp.

– Yếu tố di truyền: khoảng 70% bệnh nhân ung thư tuyến giáp có gia đình có bố mẹ, hoặc người thân bị mắc bệnh.

– Yếu tố tuổi tác, thay đổi hormon: ở độ tuổi 30 – 50, ở phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 – 4 lần so với nam giới. Nguyên nhân nữ giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn là do yếu tố hormon ở phụ nữ kích thích quá trình hình thành khối u ở tuyến giáp. Theo thời gian các khối u này có thể phát triển thành ung thư.

– Bệnh nhân sống gần biển, nơi có đủ Iod trong thực phẩm, khi có u đơn nhân giáp trạng dễ bị ung thư hơn so với những nơi thiếu Iod.

– Mắc bệnh tuyến giáp: bệnh nhân có u đơn nhân hoặc đa nhân giáp trạng, viêm tuyến giáp, bệnh basedow hoặc hormon tuyến giáp bị suy giảm sẽ có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao hơn những người khác.

– Tác dụng phụ của một số loại thuốc: bệnh nhân mắc các bệnh về tuyến giáp sẽ được bác sĩ chỉ định uống iod phóng xạ, chính đây là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp.

– Các yếu tố nguy cơ khác: uống rượu thường xuyên, hút thuốc lá, thừa cân, béo phì…

3. Dấu hiệu nhận biết 

Ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm thường không có triệu chứng, thường được tình cờ phát hiện khi khám sức khỏe tổng quát.

* Triệu chứng sớm:

– Xuất hiện u giáp trạng: u có đặc điểm cứng, bờ rõ, bề mặt có thể nhẵn hay gồ ghề, di động theo nhịp nuốt.

– Xuất hiện hạch vùng cổ: hạch thường nhỏ, mềm, di động và cùng bên với khối u.

* Triệu chứng muộn

– Khối u to, rắn, cố định trước cổ.

– Khàn tiếng, có thể khó thở.

– Khó nuốt, nuốt vướng, do u chèn ép.

– Da vùng cổ có thể bị thâm nhiễm hoặc sùi loét chảy máu.

– Siêu âm có thể nhận biết ung thư tuyến giáp.

4. Chẩn đoán

Để chuẩn đoán xác định ung thư tuyến giáp cần phải kết hợp nhiều phương pháp như thăm khám lâm sàng thấy có u tuyến giáp, một hay nhiều nhân với đặc điểm u cứng, bờ rõ, bề mặt nhắn hay gồ ghề, đi động theo nhịp nuốt, u có thể ở một thùy eo hoặc cả hai thùy. Ở giai đoạn muộn, khối u lớn thường có biểu hiện: khối u cứng, cố định, đỏ da, sùi loét hoặc chảy máu. Đa số các hạch cổ là hạch cùng bên (có thể hạch cổ đối bên hoặc cả hai bên), hạch nhóm cảnh, thượng đòn, dưới hàm, dưới cằm, hạch gai. Có thể thấy hạch mà không sờ thấy u tuyến giáp.

Các phương tiện chẩn đoán cận lâm sàng như tế bào học, siêu âm tuyến giáp và vùng cổ, chụp xạ hình tuyến giáp. Với tất cả các trường hợp khối u tuyến giáp có chỉ định phẫu thuật thì sinh thiết tức thì trong mổ là phương pháp giúp phẫu thuật viên quyết định cách thức phẫu thuật cho phù hợp.

5. Các giai đoạn của bệnh

          Chẩn đoán giai đoạn là cách mà các bác sĩ xem tế bào ung thư lan tới đâu trong cơ thể bạn. Tùy theo mỗi loại ung thư tuyến giáp, tuổi mà chẩn đoán giai đoạn cũng khác nhau. Tuy nhiên, nói chung có 4 giai đoạn trong ung thư tuyến giáp, bao gồm từ giai đoạn 1 đến giai đoạn 4.

          Quyết định lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc chủ yếu vào loại ung thư, giai đoạn bệnh, tuổi và tình trạng sức khỏe khác của bạn.

6. Điều trị

Trong điều trị ung thư tuyến giáp, phẫu thuật là phương pháp điều trị quan trọng nhất có tính chất quyết định đến kết quả điều trị.

Sau phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp, bệnh nhân được điều trị bằng I – 131 giúp tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại hoặc những tổn thương di căn xa.

Điều trị hormon thay thế: vừa có tác dụng bổ sung hormon duy trì hoạt động của cơ thể vừa có tác dụng làm giảm nồng độ TSH giúp duy trì bệnh ổn định, kéo dài thời gian xuất hiện tái phát.

Xạ trị ngoài và hóa trị ít có giá trị với ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, thường được sử dụng đối với ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa và ung thư tuyến giáp thể tủy nhằm làm giảm tốc độ phát triển và sự lan tràn của tế bào ác tính.

Ngoài ra, điều trị đích cũng là một phương pháp mới đang được nghiên cứu và bước đầu ứng dụng cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp giai đoạn tiến triển.

7. Tiên lượng

Ung thư tuyến giáp có tiên lượng tốt, đặc biệt là thể nhú sống sau 5 năm đạt: 80 – 90%, thể nang sống sau 5 năm từ 50 – 70%, thể tủy sống sau 5 năm: 50%, thể không biệt hóa sau 5 năm dưới 50% (trung bình từ 6 – 8 tháng).

          Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp là cơ sở y tế hàng đầu của thành phố Hải Phòng về các chuyên ngành trong đó có phòng chống và điều trị ung thư. Với đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao, hệ thống trang thiết bị hiện đại, áp dụng các kỹ thuật tiên tiến mới, chi phí hợp lý, đây chính là địa chỉ tin cậy để người dân có thể tham khảo, đến và được tư vấn, thăm khám nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong tầm soát về các bệnh ung thư, trong đó có ung thư tuyến giáp.